Οι Αλκυονίδες ημέρες στην «καρδιά του χειμώνα»

Ο Ιανουάριος μήνας είναι ο δεύτερος χειμερινός μήνας, "η καρδιά του χειμώνα", όπως λέμε, με έντονα καιρικά φαινόμενα, χαμηλές θερμοκρασίες, σφοδρούς βόρειους ανέμους και ταραγμένες θάλασσες.

Κατά το δεύτερο δεκαήμερο του Ιανουαρίου συνήθως καλοσυνεύει ο καιρός και απολαμβάνουμε για μερικές μέρες μια σχετική καλοκαιρία, μια ανάπαυλα από τα χειμωνιάτικα μπουρίνια. Οι γλυκές αυτές χειμωνιάτικες ημέρες, είναι οι γνωστές «Αλκυονίδες ημέρες», που πήραν το όνομά τους από την Αλκυόνα, το ψαροπούλι της ακτής με τα όμορφα φτερά, που κλωσσά τα αυγά του αυτές τις μέρες.

Η Αλκυόνα, σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση, είναι το πουλί, που συμβολίζει την γαλήνη, την προστασία και παύει τη θαλασσοταραχή. Στην πραγματικότητα είναι ένα πουλί αποδημητικό, που έρχεται το φθινόπωρο και φεύγει αρχές Μαρτίου και γεννά τα αυγά της στις σχισμές των βράχων της θάλασσας το καταχείμωνο.

Σύμφωνα με έναν πανάρχαιο μύθο μας, η Αλκυόνη ήταν κάποτε μια χαρούμενη και ευτυχισμένη γυναίκα, κόρη του Αιόλου, του Θεού των ανέμων, που ζούσε στ' ακρογιάλια της θάλασσας με τον άντρα της Κήυκα και αλληλοαποκαλούνταν Ζευς και Ήρα. Για την ασέβειά τους όμως αυτή προς τον Δία, οργίστηκε τόσο πολύ ο πρώτος των Θεών και μεταμόρφωσε τον Κήυκα σε όρνιο. Ξετρελαμένη τότε η δύστυχη γυναίκα, έτρεχε από δω και από κει στις ερημιές και μέσα στις πυκνές καλαμιές των ποταμιών, για να βρει τον αγαπημένο της Κήυκα. Οπότε, οι θεοί του Ολύμπου την καταλυπήθηκαν και την μεταμόρφωσαν και αυτήν σε πουλί, τη γνωστή μας Αλκυόνα, για να ψάχνει και στις θάλασσες μήπως εκεί βρει το χαμένο της άντρα. Ωστόσο, η δυστυχία εξακολουθούσε να την συντροφεύει, γιατί αντίθετα από τ' άλλα πουλιά που γεννούν και κλωσούν τ' αυγά τους την άνοιξη, αυτή γεννάει μέσα στη βαρυχειμωνιά, οπότε μανιασμένα τα κύματα της θάλασσας, της άρπαζαν αυγά και πουλιά κάνοντάς την να κλαίει σπαραχτικά. Για άλλη μία φορά ο Δίας έδειξε συμπόνια κι έδωσε εντολή, δεκαπέντε μέρες μέσα στη βαρυχειμωνιά, να κοπάζουν οι άνεμοι, να ζεσταίνει την πλάση ο ήλιος, μέχρι να μπορέσει η Αλκυόνη να κλωσσήσει τ' αυγά και να βγουν τα μικρά της.

Για τη συζυγική πίστη των Αλκυόνων ασχολήθηκε ο Πλούταρχος που αφηγείται ότι αν ο σύζυγος της Αλκυόνης γεράσει και δεν μπορεί να πετάξει, τότε η θηλυκή Αλκυόνη τον παίρνει στους ώμους και τον φέρνει πάντοτε μαζί της, τον ταΐζει και τον περιποιείται ως το θάνατο.

 Από μετεωρολογική άποψη, οι αλκυονίδες ημέρες, ως ημέρες καλοκαιρίας, εξηγούνται από το γεγονός ότι στο γεωγραφικό πλάτος που βρίσκεται η Ελλάδα μέχρι το γεωγραφικό πλάτος κυρίως της βορειοανατολικής Ευρώπης, κατά την περίοδο του Χειμώνα, παρατηρείται η ίδια βαρομετρική πίεση (εξίσωση πίεσης), με συνέπεια, αφενός να μη δημιουργούνται άνεμοι και αφετέρου ο καιρός να είναι μεν ψυχρός αλλά και ηλιόλουστος λόγω της αντικυκλωνικής κατάστασης.

Αλλά τι μας νοιάζουν εμάς ολ’ αυτά;

Σημασία έχει ότι οι μέρες αυτές πραγματικά είναι ένα ευχάριστο διάλειμμα μέσα στην "καρδιά του χειμώνα".
Γαληνεύουν οι θάλασσες, κοπάζουν οι άνεμοι, ζεσταίνεται η ατμόσφαιρα και μαζί κι οι καρδιές μας μ' αυτή την αλλαγή του καιρού και αισιόδοξοι πια προσδοκούμε τον ερχομό της άνοιξης!