Τρίτη 11 Φεβρουαρίου 2014

Ο σεισμός

Όλοι έχουμε νιώσει το βίαιο ταρακούνημα του εδάφους εξαιτίας ενός σεισμού.
Οι σεισμοί, όπως γνωρίζουν τα μεγαλύτερα παιδιά, οφείλονται σε κινήσεις του φλοιού της Γης. Ο φλοιός αποτελείται από μεγάλα "κομμάτια" που ονομάζονται λιθοσφαιρικές τεκτονικές πλάκες και μετακινούνται πολύ αργά. Οι περισσότεροι σεισμοί συμβαίνουν στα όρια αυτών των πλακών. Σε ορισμένες δε περιοχές οι λιθοσφαιρικές πλάκες βρίσκονται σε διαρκή τριβή μεταξύ τους. Σ' αυτά τα μέρη συμβαίνουν καθημερινά μικρές σεισμικές δονήσεις. Σε άλλες περιοχές οι πλάκες μετακινούνται πιο βίαια και προκαλούν ένα μεγάλο σεισμό. Η πραγματική αιτία των σεισμών που γεννώνται στο φλοιό της Γης διατυπώθηκε το 1760 από το Βρετανό Τζον Μίτσελ (John Michell), ο οποίος έγραψε πως οι σεισμοί και τα κύματα ενέργειας που δημιουργούν προκαλούνται από "μάζες πετρωμάτων που μετατοπίζονται, μίλια κάτω από την επιφάνεια" και θεωρείται πατέρας της επιστήμης της μελέτης των σεισμών, της Σεισμολογίας.
Όταν, λοιπόν, στο υπέδαφος συμβεί ένας σεισμός, τα πετρώματα στην επιφάνεια της γης μετακινούνται αιφνίδια, οριζόντια ή κατακόρυφα. Αυτή η κίνηση στέλνει ωστικά κύματα προς όλες τις κατευθύνσεις. Τα ωστικά κύματα είναι αυτά που ταρακουνούν το έδαφος και τα κτήρια κατά τη διάρκεια του σεισμού.
Η ακριβής θέση στην οποία συμβαίνει ένας σεισμός ονομάζεται εστία ή υπόκεντρο. Η προβολή του υπόκεντρου στην επιφάνεια της Γης, ονομάζεται επίκεντρο. Ανάλογα με την απόσταση του υποκέντρου από την επιφάνεια της Γης (εστιακό βάθος), οι σεισμοί χαρακτηρίζονται ως:
Επιφανειακοί ή σεισμοί μικρού βάθους (0 - 30 km)
Σεισμοί ενδιαμέσου βάθους (30 - 70 km)
Σεισμοί μεγάλου βάθους (άνω των 70 km)
Το όργανο που χρησιμοποιούμε για την μέτρηση των σεισμικών δονήσεων στην επιφάνεια του εδάφους ονομάζεται σεισμογράφος.
Αναφέροντας ως παράδειγμα τον τελευταίο σεισμό στην Κεφαλλονιά (26/1/2014), σύμφωνα με το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο Αθηνών, ήταν μεγέθους 5,9 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ, είχε επίκεντρο 5 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Αργοστολίου και εστιακό βάθος 10 χιλιομέτρων.

Παιδιά, θυμηθείτε λίγο την άσκηση για το σεισμό που κάναμε τον Οκτώβριο (βλ. και σχετική ανάρτηση), γιατί όπου να 'ναι θα κάνουμε τη 2η άσκηση στο Σχολείο μας.