Η ΓΙΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΑΓΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ

Τιμάμε σήμερα και γιορτάζουμε τους τρεις Ιεράρχες Αγίους, τους προστάτες της Παιδείας και των Γραμμάτων. Τον Άγιο  Βασίλειο τον Μέγα, τον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο και τον Άγιο Γρηγόριο τον Θεολόγο.

 Την κοινή αυτή γιορτή καθιέρωσε το 1100 μ.Χ., επί Αλεξίου του Κομνηνού, ο επίσκοπος Ευχαΐτων Ιωάννης, αφενός μεν για να τιμηθούν οι τρεις Άγιοι μαζί για τη σοφία τους και τη συμβολή τους στον φωτισμό της Οικουμένης και αφετέρου να σταματήσουν οι φιλονικίες μεταξύ των πιστών σχετικά με το ποιος από τους τρεις Αγίους είναι ο πιο μεγάλος και ο πιο σπουδαίος.
 Καταγόμενοι οι τρεις Άγιοι Ιεράρχες γεωγραφικά από τον ευρύτερο Ελληνισμό (Καισάρεια και Ναζιανζό της Καππαδοκίας και Αντιόχεια), συνέβαλαν στη σύνθεση Ελληνισμού και Χριστιανισμού και πέτυχαν να προφυλάξουν αυτή τη σύνθεση από ακρότητες φιλοσοφικές και αιρετικές που ήθελαν την απορρόφηση του ενός από το άλλο στοιχείο.
 Μίλησαν και αγωνίστηκαν για την αληθινή Παιδεία. Αυτή που αναμορφώνει την ψυχή του παιδιού και δε συσσωρεύει μόνο γνώσεις στο μυαλό του.
"Η Παιδεία", γράφει ο Χρυσόστομος, "είναι μέγιστο αγαθό για τον άνθρωπο, αλλά απαιτεί πολλή και επίμονη προσπάθεια..."
"Η διδασκαλία στην τάξη", λέει ο Μ. Βασίλειος, "πρέπει να γίνεται ευχάριστη, γιατί τότε μόνο η γνώση παραμένει μόνιμα".
Και ο Άγιος Γρηγόριος ονομάζει το έργο του δασκάλου "τέχνη τεχνών και επιστήμη επιστημών".
 Οι Τρεις Άγιοι Ιεράρχες είναι προστάτες των μαθητών και των δασκάλων σε όλες τις βαθμίδες της ελληνικής εκπαίδευσης.

 Το Σχολείο μας τίμησε τη γιορτή των Τριών Ιεραρχών με εκκλησιασμό και αρτοκλασία στον Ιερό Ναό της Αγίας Βαρβάρας.
 Για τη ζωή των Αγίων, το έργο τους και τη συμβολή τους στην ελληνική παιδεία, μίλησε η δασκάλα του Σχολείου μας κ. Γεωργία Παππά.
 Χρόνια πολλά σε όλους! Οι Άγιοι να μας φωτίζουν πάντα!

Καλλιτεχνικές δημιουργίες

 Της Βασιλικής Δουζένη
εκπ/κου Καλλιτεχνικών

 Με  αφορμή την διδακτική ενότητα «τα οικοσυστήματα» στο μάθημα  της Μελέτης του Περιβάλλοντος, η τάξη Δ1, την  ώρα του μαθήματος των Εικαστικών, χωρίστηκε σε δύο ομάδες. Σε κάθε ομάδα ζητήθηκε να ζωγραφίσει από ένα οικοσύστημα σε ένα πολύ μεγάλο χαρτί. Έτσι, η ομάδα των αγοριών ζωγράφισε ένα ορεινό οικοσύστημα και η ομάδα των κοριτσιών ένα πεδινό.

Οι μαθητές του ΣΤ1 και του ΣΤ2 έγιναν ζωγράφοι!
 Δύο πίνακες του διάσημου ζωγράφου Μιρό χωρίστηκαν σε κομμάτια και κάθε μαθητής του τμήματος ανέλαβε να μεγεθύνει το κομμάτι που έχει σε μέγεθος χαρτιού Α4. Μετά τα κομμάτια αυτά τα ένωσε κάθε τμήμα και δημιουργήθηκε ο πίνακας ξανά από σχέδια των μαθητών σε μεγάλη διάσταση. Το χαρτί αυτό τοποθετήθηκε στο πάτωμα και όλη η τάξη μαζί, έβαλε χρώμα ώστε το έργο να ζωντανέψει!

  H τεχνική του papier mache είναι πολύ διαδεδομένη και εύχρηστη τεχνική, για τη δημιουργία όμορφων διακοσμητικών στην τάξη. Έτσι η  ΣΤ΄ τάξη ξεκίνησε με την τεχνική αυτή να φτιάχνει διακοσμητικούς χιονάνθρωπους. Τα υλικά που χρειάστηκαν ήταν: κόλλα τύπου atllacol, χαρτί υγείας, ένα χαρτόνι ή πλαστικό για να μην λερωθεί ή επιφάνεια που θα δουλέψουν οι μαθητές και πολύ καλή διάθεση!
  Αραιώσαμε ένα μέρος κόλλας με δύο μέρη νερό. Κόψαμε το χαρτί υγείας σε μονά τετραγωνάκια στις εγκοπές που ήδη υπάρχουν. Μετά βουτήξαμε ένα-ένα κομμάτι χαρτιού στην κόλλα και αφού το στύψαμε καλά το τοποθετήσαμε στην επιφάνεια εργασίας. Σιγά σιγά «χτίσαμε» το μοτίβο που θέλαμε και όταν το τελειώσαμε το περάσαμε ένα χέρι με μη αραιωμένη κόλλα για να το σταθεροποιήσουμε. Αφήσαμε τους χιονάνθρωπους να στεγνώσουν (τουλάχιστον μια μέρα) και μετά οι μαθητές τους έβαψαν.
Το αποτέλεσμα; Χαρείτε το!

 

 

 

Χρήσιμες γνώσεις από τον κόσμο της Φυσικής

Ήχος και Aκουστική

Τι είναι ο ήχος και πώς διαδίδεται; Πόσο γρήγορα ταξιδεύει και σε τι τον μετράμε;

Αυτό που ξέρουμε σίγουρα είναι ότι τον ακούμε με τα αυτιά μας. Όμως γιατί η συντριπτική πλειοψηφία των όντων της γης έχουμε δύο αυτιά και όχι ένα; Μήπως για την περίπτωση που το ένα «μας αφήσει»;

Ας ξεκινήσουμε.

Ο ήχος είναι απλά ένα ερέθισμα που εγείρει την αίσθηση της ακοής. Μια που συνηθίσαμε να ζούμε μέσα σε αυτό το ρευστό που λέγεται ατμόσφαιρα, ο καλός Θεός σκέφτηκε να μας χαρίσει άλλη μία ιδιότητα: να ακούμε. Γιατί χωρίς αυτό το ελαστικό μέσο διάδοσης (τον αέρα), θα ήταν αδύνατη η παραγωγή και η μεταφορά του ήχου.

Ο ήχος διαδίδεται με μορφή κυμάτων και μάλιστα διαμήκη κύματα, όπως λένε και οι φυσικοί. Κατά τη διάδοση του ηχητικού κύματος, δημιουργούνται στην ατμόσφαιρα περιοχές με μεγαλύτερη πίεση από την συνήθη (που λέγονται πυκνώματα) και περιοχές με μικρότερη πίεση (αραιώματα). Τα πυκνώματα και τα αραιώματα ξεκινούν από την πηγή του ήχου, ταξιδεύουν και φτάνουν στα αυτιά μας όπου σπρώχνοντας το τύμπανο του αυτιού το εξαναγκάζουν να ταλαντωθεί. To εντυπωσιακό είναι ότι ενώ τα πυκνώματα και τα αραιώματα προχωρούν, ωστόσο τα μόρια του αέρα δεν μετατοπίζονται από τη θέση τους σημαντικά (δε δημιουργείται δηλαδή άνεμος). Δείτε το μηχανισμό σε αυτό το εξαιρετικό gif animation.

Μετά, μέσω ενός πολύπλοκου μηχανισμού, το ακουστικό μας νεύρο αντιλαμβάνεται την κίνηση του τύμπανου και με ένα μικρό ηλεκτρικό ρεύμα στέλνει την πληροφορία στον εγκέφαλο μας. Έτσι μπορούμε να απολαμβάνουμε τη μουσική μας ή να ενοχλούμαστε από το φορτηγό που περνάει στο δρόμο.

Κάποιοι ήχοι προκαλούν στο τύμπανο μας πολύ γρήγορες ταλαντώσεις και άλλοι πιο αργές ταλαντώσεις. Αυτό όμως δεν έχει να κάνει με το πόσο δυνατά ακούγεται ο ήχος, αλλά με το πόσο μπάσος ή πρίμος είναι. Οι φυσικοί το λένε αυτό συχνότητα του ήχου και το μετρούν σε Hz (Χερτζ). Το ανθρώπινο αυτί έχει κάτω ακουστό όριο τα 20Hz και άνω ακουστό όριο τα 20.000Hz. Χαμηλές συχνότητες (μπάσα), μπορεί να έχει ο ήχος που ακούγεται όταν ξεσπά μία αστραπή στην καταιγίδα και υψηλές συχνότητες (πρίμα) έχει το τιτίβισμα ενός πουλιού ή ο ήχος μιας χορδής του μπουζουκιού.

Ένας ήχος που διαδίδεται δε φτάνει ποτέ και στα δύο αυτιά μας ταυτόχρονα, γιατί πολύ απλά απέχουν μεταξύ τους μερικά εκατοστά του μέτρου. Μάλιστα εκτός του ότι έρχεται σε κάθε αυτί σε διαφορετική χρονική στιγμή, έρχεται και με διαφορετική συχνότητα. Αυτό όμως είναι μεγάλο πλεονέκτημα. Ο εγκέφαλος σε απειροελάχιστο χρόνο συγκρίνει τα δύο δείγματα και έτσι μας δίνει να καταλάβουμε από ποια κατεύθυνση έρχεται ο ήχος σε εμάς. Έτσι αν κάποιος μας φωνάξει από πίσω το καταλαβαίνουμε και γυρίζουμε. Ένας άνθρωπος με βλάβη στο ένα του αυτί, θα έπρεπε να κοιτάξει όλο το χώρο γύρω του σαρώνοντας τον, για να καταλάβει από πού τον φωνάζουν.

Να λοιπόν γιατί έχουμε δύο αυτιά και να γιατί ο στερεοφωνικός ήχος είναι υψηλότερης πιστότητας από τον μονοφωνικό. Τα δύο ηχεία παίζουν διαφορετική πληροφορία, ώστε να αναπαραστήσουν τις 3 διαστάσεις όπου είναι τοποθετημένα τα όργανα μιας ορχήστρας. Όταν και η εγγραφή της μουσικής έχει γίνει σωστά, τότε, αν κλείσουμε τα μάτια μας θα μπορούμε να φανταστούμε τους μουσικούς τοποθετημένους στο χώρο να παίζουν τα όργανα τους.

Τα ηχητικά κύματα μπορούν να διαδίδονται μέσα σε κάθε λογής υλικό. Και μέσα σε στερεά όπως οι τοίχοι, και μέσα σε υγρά όπως η θάλασσα. Η ταχύτητα διάδοσης του ήχου διαφέρει από μέσο σε μέσο. Επειδή εμείς ακούμε κυρίως μέσα στον αέρα να αναφέρουμε ότι η ταχύτητα του ήχου εξαρτάται και από τη θερμοκρασία και από την πίεση του αέρα. Πχ. στους 0^οC είναι 331m/s, ενώ στους 20^οC αυξάνεται στα 343m/s. Μη μας φαίνονται μικρές αυτές οι ταχύτητες γιατί η πρώτη μεταφράζεται σε 1191 Km/h, ενώ η δεύτερη σε 1234 Km/h !!!

Πώς μετράμε όμως το πόσο δυνατός είναι ο ήχος;

Τους ήχους τους μετράμε σε decibel (dB).

Όλοι οι ήχοι συγκρίνονται με τον ήχο που προκαλεί ένα κουνούπι που πετά σε απόσταση 3 μέτρα από το αυτί μας. Αυτό είναι οριακά ακουστό, λέγεται «κατώφλι ήχου» και αντιστοιχεί σε 0dB. Μια ήσυχη αναπνοή (όχι ροχαλητό), από απόσταση 1 μέτρου αντιστοιχεί σε περίπου 10dB, ενώ η κίνηση ενός πολυσύχναστου δρόμου όπως αυτή ακούγεται από το μπαλκόνι μας (από τα 10 μέτρα περίπου) είναι στα 85dB. Από τα 120 dB και πάνω τα αυτιά μας αρχίζουν και πονούν και πιθανόν να πάθουμε και καμιά μόνιμη βλάβη.

Στον παρακάτω πίνακα σας παραθέτουμε μερικά παραδείγματα στάθμης θορύβου μερικών κοινών παραγόμενων ήχων.

dB	Σχόλιο
120	Όριο πόνου. Απογείωση αεροπλάνου στα 60m
115	Πέρασμα τρένου υψηλής ταχύτητας μπροστά από σταθμό
105	Ζωντανή ορχήστρα
100	Θόρυβος τρένου μετρό
95	Βιοτεχνία βιομηχανία με βαριά μηχανήματα
85	Ώρα αιχμής σε supermarket
80	Δυνατή ομιλία για επικοινωνία. Θόρυβος κυκλοφορίας
70	Ομιλία στα 30cm, Θέατρο, κατάστημα
65	Ομιλία στο 1m
45	Σκίσιμο χαρτιού στο 1m
40	Κοινή συνοικία προαστίου, ήσυχο σπίτι, ήχος ψυγείου
35	Πολύ χαμηλή μουσική
20	Θρόισμα φύλλων
10	Πολύ χαμηλός ψιθυρισμός         Κ. Χατζηκωνσταντίνου                                                               Φυσικός  (Πηγή: Διαδίκτυο)

Η Βασιλόπιτα

Το έθιμο, η ιστορία και η παράδοση

Βασιλόπιτα, όπως όλοι γνωρίζουμε, λέμε την πίτα που παρασκευάζουμε τις παραμονές της Πρωτοχρονιάς  και την κόβουμε την ώρα που αλλάζει ο χρόνος.
Η βασιλόπιτα διαφέρει από περιοχή σε περιοχή. Η πιο συνηθισμένη είναι η "πολίτικη", που παρασκευάζεται με αλεύρι, ζάχαρη, αυγά, γάλα κλπ και γίνεται αφράτη και γλυκιά. Σε κάποιες περιοχές γίνεται με πολλά μπαχαρικά. Στα χωριά του θεσσαλικού κάμπου συνηθίζεται η "γκαραγκούνικη", ενώ στη Δυτ. Μακεδονία συχνά η βασιλόπιτα είναι μια τυρόπιτα ή πρασόπιτα. Βασικό όμως κοινό γνώρισμα είναι ότι στο εσωτερικό όλων τοποθετείται ένα νόμισμα, το οποίο σ' όποιου το κομμάτι "πέσει", θα είναι ο "τυχερός της χρονιάς".
Το κόψιμο της βασιλόπιτας γίνεται και τις άλλες μέρες του "Δωδεκαήμερου" των εορτών, όμως σύλλογοι, σχολεία, γραφεία κλπ, κόβουν βασιλόπιτες μέχρι το Φεβρουάριο.
Σύμφωνα με την παράδοση, όταν ο Μέγας Βασίλειος ήταν επίσκοπος στην Καισάρεια, ο τότε έπαρχος της περιοχής της Καππαδοκίας, πήγε με σκληρές διαθέσεις να εισπράξει τους φόρους. Οι κάτοικοι ζήτησαν την προστασία τού δεσπότη τους. Εκείνος, αφού προσευχήθηκε στο Θεό, τους προέτρεψε να φέρουν ό,τι πολύτιμο χρυσαφικό ή νόμισμα είχαν. Πραγματικά μαζεύτηκαν πολλά χρυσαφικά και οι Καισαρείς μαζί με τον Άγιο Βασίλειο βγήκαν να προϋπαντήσουν το έπαρχο, προσφέροντάς του τα χρυσαφικά μέσα σ' ένα σεντούκι. Κατά μία εκδοχή, η μορφή του Αγίου έκανε τον έπαρχο να μετανιώσει και να επιστρέψει τα δώρα. Κατά μία άλλη, εμφανίστηκε ο Άγιος Μερκούριος με στρατιά αγγέλων και έσωσε την πόλη και το λαό της Καισαρείας  Από ευγνωμοσύνη οι κάτοικοι παρακάλεσαν το δεσπότη τους να κρατήσει τα χρυσαφικά, αγοράζοντας μ' αυτά τρόφιμα για τους φτωχούς. Εκείνος όμως προσευχήθηκε να τον φωτίσει ο Θεός τι να κάνει. Κατόπιν κάλεσε τους διακόνους και τους βοηθούς του και τους είπε να ζυμώσουν και να ψήσουν μικρές πίτες, μικρά ψωμάκια και σε κάθε ψωμάκι να βάλουν από ένα χρυσαφικό. Όταν ετοιμάστηκαν, τα μοίρασε σαν ευλογία στους κατοίκους. Όλοι παραξενεύτηκαν, μα η έκπληξή τους ήταν ακόμη μεγαλύτερη, όταν κάθε οικογένεια έκοβε την πίτα κι έβρισκε μέσα το δικό της χρυσαφικό!  Ήταν λοιπόν μια ξεχωριστή πίτα, ήταν η βασιλόπιτα, που έφερε στους ανθρώπους χαρά και ευλογία μαζί.

Από τότε φτιάχνουμε κι εμείς βασιλόπιτα, με φλουρί μέσα, την πρώτη μέρα του χρόνου, τη μέρα της γιορτής του Αγίου Βασιλείου. Και η βασιλόπιτα έχει πάντα την πρώτη θέση στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι, για ευλογία του σπιτιού και όλων των ανθρώπων που τρώνε μαζί και χαίρονται την αλλαγή του νέου χρόνου.

(Επανάληψη δημοσίευσης Ιανουαρίου 2013)