Η κατασκευή, το έθιμο και η ιστορία του χαρταετού
Ο χαρταετός είναι μια ελαφριά κατασκευή σκοπός της οποίας είναι να πετά με τη βοήθεια του αέρα. Κρατιέται από αυτόν που τον πετά μέσω της καλούμπας, ενός λεπτού σχοινιού. Ο σκελετός του χαρταετού κατασκευάζεται από ελαφρύ ξύλο, καλάμι ή πλαστικό, ενώ το μέρος που φέρνει αντίσταση στον αέρα από πλαστικό φύλλο ή χαρτί.
Σημαντικά σημεία του χαρταετού για επιτυχημένο πέταγμα είναι: τα ζύγια της καλούμπας, τα ζύγια της ουράς και το μέγεθος της ουράς.
Οι χαρταετοί φτιάχνονται σε τεράστια ποικιλία σχημάτων. Παραδοσιακό σχήμα στην Ελλάδα είναι αυτό με τον εξάγωνο σκελετό.
Την Καθαρή Δευτέρα, λοιπόν, ο ουρανός (καιρού επιτρέποντος) γεμίζει με χαρταετούς. Είναι ένα πολύ ωραίο πανελλήνιο έθιμο στην αρχή της Σαρακοστής. Μικροί και μεγάλοι, προσπαθούν να πετάξουν την πολύχρωμη, χάρτινη ιπτάμενη φιγούρα τους, όλο και πιο ψηλά!
Αναρωτηθήκατε όμως ποτέ, πώς και από πού ξεκίνησε το έθιμο του πετάγματος του χαρταετού;
Η επικρατέστερη άποψη πηγάζει από τα βάθη της Ανατολής. Στους ανατολικούς λαούς η τέχνη της κατασκευής χαρταετών τελειοποιήθηκε, φτάνοντας στο σημείο να φτιάχνουν «ιπταμένους» δράκους, πουλιά, ψάρια, ζώα. Ήταν ένα κομμάτι τις πίστης τους, στις περισσότερες περιπτώσεις. Οι λαοί αυτοί στόλιζαν τους χαρταετούς με ευχές και επιθυμίες και, πετώντας τους, τις έστελναν όσο πιο κοντά μπορούσαν στο θεό. Κάποιες φορές σήκωναν πολλούς μαζί αετούς στον ουρανό, με συνοδεία ύμνων, σαν προσευχή και ικεσία στους θεούς τους. Στην Κίνα, ακόμα και σήμερα, πιστεύεται ότι το πέταγμα των χαρταετών διώχνει μακριά την κακή τύχη.
Στην αρχαία Ελλάδα, υπήρξαν δείγματα προσπαθειών κατασκευής αετών. Αναφέρεται ότι ο αρχιμηχανικός Αρχύτας (440 - 360 π.Χ.), ένας μαθηματικός από τον Τάραντα, μαθητής του Πυθαγόρα που ασχολήθηκε και με πτήσεις, χρησιμοποίησε στις μελέτες του τον χαρταετό. Επίσης σε ελληνικό αγγείο της κλασικής εποχής, υπάρχει παράσταση κόρης, η οποία κρατά στα χέρια της μια λευκή σαΐτα από το νήμα της, έτοιμη να την πετάξει.
Στην Ευρώπη ο χαρταετός εμφανίζεται γύρω στο 1400 μ.Χ. Τον έφεραν εξερευνητές που είχαν επιστρέψει από την Ασία. Βέβαια εκείνοι οι αετοί δεν ήταν όπως τους ξέρουμε σήμερα. Κι αυτό γιατί για να γίνει ο χαρταετός χρειάζεται πολύ και λεπτό χαρτί, το οποίο ήταν είδος πολυτελείας εκείνη την εποχή. Γι αυτό, οι αετοί κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα, ήταν φτιαγμένοι από πανί, όπως τα πανιά των πλοίων.
Το 1752, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, διαπίστωσε με την βοήθεια ενός αετού, τον ηλεκτρισμό της ατμόσφαιρας και έφτιαξε το αλεξικέραυνο.
Το πέταγμα όμως του χαρταετού την Καθαρή Δευτέρα, δεν παύει να είναι ένα όμορφο έθιμο, ένα πανηγύρι χρωμάτων στον ουρανό, που το χαιρόμαστε όλοι. Κι ακριβώς επειδή είναι ένα έθιμο που μας δίνει χαρά, είναι ανάγκη να το διατηρήσουμε.
Καλό ... πέταγμα λοιπόν και καλή Σαρακοστή!
Σημαντικά σημεία του χαρταετού για επιτυχημένο πέταγμα είναι: τα ζύγια της καλούμπας, τα ζύγια της ουράς και το μέγεθος της ουράς.
Οι χαρταετοί φτιάχνονται σε τεράστια ποικιλία σχημάτων. Παραδοσιακό σχήμα στην Ελλάδα είναι αυτό με τον εξάγωνο σκελετό.
Την Καθαρή Δευτέρα, λοιπόν, ο ουρανός (καιρού επιτρέποντος) γεμίζει με χαρταετούς. Είναι ένα πολύ ωραίο πανελλήνιο έθιμο στην αρχή της Σαρακοστής. Μικροί και μεγάλοι, προσπαθούν να πετάξουν την πολύχρωμη, χάρτινη ιπτάμενη φιγούρα τους, όλο και πιο ψηλά!Αναρωτηθήκατε όμως ποτέ, πώς και από πού ξεκίνησε το έθιμο του πετάγματος του χαρταετού;
Η επικρατέστερη άποψη πηγάζει από τα βάθη της Ανατολής. Στους ανατολικούς λαούς η τέχνη της κατασκευής χαρταετών τελειοποιήθηκε, φτάνοντας στο σημείο να φτιάχνουν «ιπταμένους» δράκους, πουλιά, ψάρια, ζώα. Ήταν ένα κομμάτι τις πίστης τους, στις περισσότερες περιπτώσεις. Οι λαοί αυτοί στόλιζαν τους χαρταετούς με ευχές και επιθυμίες και, πετώντας τους, τις έστελναν όσο πιο κοντά μπορούσαν στο θεό. Κάποιες φορές σήκωναν πολλούς μαζί αετούς στον ουρανό, με συνοδεία ύμνων, σαν προσευχή και ικεσία στους θεούς τους. Στην Κίνα, ακόμα και σήμερα, πιστεύεται ότι το πέταγμα των χαρταετών διώχνει μακριά την κακή τύχη.
Στην αρχαία Ελλάδα, υπήρξαν δείγματα προσπαθειών κατασκευής αετών. Αναφέρεται ότι ο αρχιμηχανικός Αρχύτας (440 - 360 π.Χ.), ένας μαθηματικός από τον Τάραντα, μαθητής του Πυθαγόρα που ασχολήθηκε και με πτήσεις, χρησιμοποίησε στις μελέτες του τον χαρταετό. Επίσης σε ελληνικό αγγείο της κλασικής εποχής, υπάρχει παράσταση κόρης, η οποία κρατά στα χέρια της μια λευκή σαΐτα από το νήμα της, έτοιμη να την πετάξει.
Στην Ευρώπη ο χαρταετός εμφανίζεται γύρω στο 1400 μ.Χ. Τον έφεραν εξερευνητές που είχαν επιστρέψει από την Ασία. Βέβαια εκείνοι οι αετοί δεν ήταν όπως τους ξέρουμε σήμερα. Κι αυτό γιατί για να γίνει ο χαρταετός χρειάζεται πολύ και λεπτό χαρτί, το οποίο ήταν είδος πολυτελείας εκείνη την εποχή. Γι αυτό, οι αετοί κατά την διάρκεια του Μεσαίωνα, ήταν φτιαγμένοι από πανί, όπως τα πανιά των πλοίων.
Το 1752, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, διαπίστωσε με την βοήθεια ενός αετού, τον ηλεκτρισμό της ατμόσφαιρας και έφτιαξε το αλεξικέραυνο.
Το πέταγμα όμως του χαρταετού την Καθαρή Δευτέρα, δεν παύει να είναι ένα όμορφο έθιμο, ένα πανηγύρι χρωμάτων στον ουρανό, που το χαιρόμαστε όλοι. Κι ακριβώς επειδή είναι ένα έθιμο που μας δίνει χαρά, είναι ανάγκη να το διατηρήσουμε.
Καλό ... πέταγμα λοιπόν και καλή Σαρακοστή!
